Annemarie Peters - energetische therapie
Het leven begint bij 70!
29 september 2025
29 september ben ik precies om zeven uur zeventig jaar geworden. Mijn moeder lag voor die gedenkwaardige 29 september 1955, al een maand in het ziekenhuis omdat ik met zeven maanden zwangerschap aanstalten maakte om geboren te worden. Met kunst en vliegwerk ben ik toch nog een maand blijven zitten. ‘Het was een makkelijke bevalling omdat je zo’n klein baby’tje was !’ zei mijn moeder.
En nu ben ik zomaar zeventig jaar verder. Deze verjaardag voelde voor mij, in velerlei opzichten extra gedenkwaardig omdat ze ook de 3e fase van mijn leven in luidt. Dat was ook een moment om mijzelf af te vragen: Waar sta ik nu? Op dit kruispunt van mijn leven kijk ik terug en zie een avontuurlijk somtijds turbulent verleden achter mij. Toch is het nog geen tijd om achter de spreekwoordelijke geraniums te gaan zitten. Sterker nog ik heb het gevoel dat mijn leven nu pas echt begint omdat ik me vrijer voel dan ooit. Deze vrijheid geeft me de ruimte om expressie te durven geven aan mijn authentieke zelf. Lang heb ik me laten leiden door de vermeende verwachtingen van de buitenwereld. Maar allengs (en dat is de waarde van ouder worden) begon ik te beseffen dat ik het niet de hele wereld naar de zin kan maken. Oordelen en meningen van anderen zijn vaak projecties en ook heel relatief.
Een belangrijk rol model is voor mij Pipi Langkous die door haar eigenzinnige kleurrijkheid instaat is om op een zielvolle manier een feestje te bouwen. Met Pipi - in zakformaat - op mijn schouder, heb ik het vermogen om iedere dag levensvreugde te scheppen teneinde het bewustzijn te verruimen. Levensvreugde is -zonder pijn en moeite te ontkennen- het elixer van de ziel.
Een ander rolmodel is voor mij de Amerikaanse psychologe Edith Eger (29 september! 1927) In 2017 kwam haar eerste boek uit ‘De Keuze’, ze is dan negentig jaar. In ‘De keuze’ deelt Edith haar oorlogsherinneringen. Later als psycholoog specialiseert ze zich in PTST. Ze is als de gewonde genezer die haar cliënten helpt om zich uit hun eigen gedachten te bevrijden opdat ze uiteindelijk voor vrijheid kunnen kiezen. Ze is daar zelf het levend voorbeeld van. Edith werkt nog steeds als psychotherapeute, ze is inmiddels 98 jaar oud.
Toen ik vorig jaar de master familie opstellingen afrondde zij een medecursiste in een afsluitend rondje: 'Wat knap dat je dit nog allemaal op jouw leeftijd doet.’ Hoezo?
Net als Edith geloof ik niet dat ik na mijn pensioengerechtigde leeftijd het botte mes in mijn missie moet zetten om vervolgens achter de geraniums te gaan zitten wachten op mijn dood. Ik voel een missie die ook gedragen wordt door een intensief leven waarin mijn ervaringen, inzichten, kennis en kunde vruchtbare compost kan zijn voor anderen. Mijn missie is om het onderdrukte vrouwelijke principe weer een stem te geven. We zijn er aan toe om in deze tijd het vrouwelijke principe, in samenspraak met de mannelijke gerichtheden, zowel intrapsychisch, maatschappelijk als mondiaal een gelijkwaardige rol te geven. Ik ben tot de conclusie gekomen dat de onderdrukking van het vrouwelijk principe oorzaak is van geweld en oorlog met collectieve trauma’s als gevolg. Maar de bevrijding van de patriarchale onderdrukking begint allereerst in het eigen bewustzijn, waardoor we meer zielvolle keuzen durven te maken in het perspectief van het menselijk welzijn.
In juli kwam mijn roman uit In het spoor van Hekate, en voor mij is dat een belangrijk document waarin ik expressie heb willen geven aan mijn missie teneinde een bijdrage te leveren aan de bewustwording van de onderdrukking van het vrouwelijke principe in ons zelf.
Intussen besef ik dat ik met mijn zeventigste verjaardag, op de drempel naar de 3e levensfase zelf een Hekate ben geworden. Hekate die in mijn boek in de rol van Marthe optreedt als een gids. Hekate staat als archetype model voor een (transpersoonlijke) wijsheid die verder gaat dan de waan van de dag, waardoor ze een integere gids kan zijn. Ik ben nu zeventig jaar en het voelt alsof het echte werk, waarvoor ik hier gekomen ben, nu pas werkelijk begint.
Intuïtie of ego-urgentie?
22 september 2025
Intuïtie of ego urgentie?
De kwaal van deze tijd is ‘druk, druk druk’. Terwijl we in vergelijking met onze voorouders het toch rustiger aan zouden kunnen doen. We hebben robot stofzuigers, (af)wasmachines, handige apparaten en AI. Fenomenen die ons heel wat werk uit handen kunnen nemen. De wereld is echter door allerlei digitale verworvenheden wel groter geworden waardoor we in no time bedolven kunnen worden door een tsunami aan impulsen en prikkels die me ook vertellen dat ik dit of dat moet gaan doen want anders mis ik de boot. Voor mij is het wel eens overweldigend. Het liefst vlucht ik dan met mijn handen beschermend over mijn oren en mijn ogen op standje ‘de grond’ terug naar mijn hol.
Ook ik had lang een overvolle agenda, die vaak ook werd gedomineerd door haastklussen. Alles moest op tijd en nog het liefste gisteren. Als mijn agenda dreigde leeg te raken, dan herinnerde Face book mij er aan dat er weer heel veel kansen zijn die op mij wachten. Ik word daarbij gemaand dat ik dan wel op tijd me aan moet melden want er is nog maar één plaatsje te geef. Het is de laatste kans want dit aanbod wordt niet meer herhaald… Pffff.
Op een dag bemerkte ik dat heel veel activiteiten ook voort kwamen uit angst om mijn leven in hemelsnaam te laten lukken. Ook ontdekte ik dat veel activiteiten er op waren gericht om een imago te scheppen. In feite werd ik opgejaagd door dat illusionaire ego, die er niet op durft te vertrouwen dat het leven…het universum op een organische manier goed voor mij zorgt. En ook meent het ego dat ik mijzelf moet optuigen als een kersboom. Omdat het niet gelooft dat de kerstboom van zichzelf al oké is.
Jaren geleden las ik bij Eckhardt Tolle een mooi begrip voor dat hijgerige gedoe van het ego: Ego urgentie! Het ego meent dat je het druk moet hebben, want dan pas ben je iemand.
Vanaf dat moment riep ik een innerlijke ballotage commissie in het leven, die alle vermeende activiteiten beoordeelde op de vraag of de motivatie voor een activiteit voort kwam uit deze zogenaamde ego urgentie, dus angst of dat het voortkwam uit een authentieke keuze die gegeven wordt door mijn zielsmissie.
De spreekbuis van mijn zielsmissie is mijn intuïtie die me op een fijngevoelige manier laat weten… laat zien in visualisaties bijvoorbeeld, of een activiteit kloppend is. Ik ontdekte dat ik door deze selectie de helft van mijn activiteiten kon schrappen.
‘Hoe maak je het onderscheid met betrekking tot deze beoordeling?’ vroeg een vriendin. Ik heb ontdekt dat keuzen die niet authentiek zijn mijn gemoed verzwaren. Het is alsof ik door de modder moet. Terwijl keuzen die voortkomen uit mijn zielsmissie blijdschap, energie en een gevoel van lichtvoetigheid geven.
Des al niet te min worden kloppende keuzen soms ook wel omgeven met uitdagingen. Uitdagingen ben ik steeds minder gaan zien als ondoordringbare opgaven maar als een avontuurlijk pad waardoor ik mijn mogelijkheden vergroot. En ja overgave is in deze helpend. Maar voor die overgave heb ik somtijds een lege dag in mijn agenda nodig, om de wijze raad van mijn ziel te kunnen verstaan. Deze leegheid, openheid is ook de ultieme modus om de gezegende manna van het universum op een verassende manier te kunnen ontvangen. Want de clou is dat in een dichtgemetseld leven geen ruimte meer is om te ontvangen.
Afvallen zonder strijd
12 september 2025
Onlangs sloeg ik een dagboek open dat ik in mijn vijftiende levensjaar bij hield. Centraal in dit dagboek stond vooral het temmen van mijn gewicht en dat leverde een dagelijkse worsteling op van extreem niet eten of overeten. Ergens in dit dagboek had ik met agressief rood over de hele bladzijde gekalkt: “Ik mag niet meer eten want ik ben een vies vet dik varken.” Au! Klonk het in mij op, terwijl ik na 55 jaar deze tekst herlas.
Het begon in de laatste klas van de basisschool. In het speelkwartier speelde we haasje over. Ik was de bok terwijl achter mij langs het cordon leerkrachten wandelend naderde die toezicht hielden op het schoolplein. Toen ze mij passeerde hoorde ik Juffrouw van Bourgondië zeggen: ‘Moet je kijken wat een stalpoten, nou die Annemarie gaat Joyce achterna.” Geschrokken veerde ik recht op. Joyce was het dikke meisje uit de klas…en ze was niet gewoon dik maar heeeel dik.
In die tijd zei mijn broer: “Je hebt een agrarische tred’ ik dacht dat het een compliment was, want het klonk wel sjeik, maar toen ik het woord agrarisch had opgezocht wist ik, opgeteld bij de opmerking van de juf, dat er iets grondig mis was met mijn lichaam. Vanaf dat moment werd mijn lichaam een zorgen barende lastpak, die ik in bedwang moest houden met diëten. Op mijn 15e lukte het mij om, met behulp van 3x daags een sikskoekje (afslankkoekjes uit de jaren 70) drie maten te slinken. Toen ik in september bij de schoolarts kwam constateerde deze bezorgd dat ik veel te mager was. Ik woog 46 kilo. Gelukkig bleef ik nog net voor de drempel van anorexia.
Allengs ging ik weer eten…veel eten. Het resultaat van lijnen en schransen leverde mij zes maten kleren op. Er was zelfs een periode dat ik de 100 kilo passeerde met een lengte van 1.62. Ik ging dan toch Joyce achterna.
Deze jojobeweging heeft nadien zo’n dertig jaar geduurd. Het werd een bron van veel zorg en lijden die mijn dagelijkse denken en doen overschaduwde. De eetverslaving werd minder. Maar op gewicht blijven was altijd nog een zorg, waar ik herhaaldelijk hopeloos in faalde.
Drie jaar geleden besloot ik nooit meer op dieet te gaan. Ik koos er wel voor om gezond te eten. Ik gunde mijn lichaam, die mij al zoveel jaar immers trouwe dienst bewees, kwalitatief goeie brandstof. Dat was een heel ander vertrekpunt. Voordien was de motivatie tot een dieet nog gebaseerd op zelfhaat en dat omgaf het idee van verantwoorde voeding met stress omdat ik werd achtervolgd door de angst om weer te falen. Daarom schafte ik het streefgewicht af, en het calorieën tellen vond ik eigenlijk nodeloze onzin, bovendien borg ik mijn weegschaal op. Waarom zou ik perse in maatje 38 moeten passen? Vroeg ik mij af.
Nu wist ik al veel van gezonde voeding en mijn opleiding tot ayurvedisch voedingsdeskundige gaf ook een bedding aan mijn ervaringskennis. Ik heb altijd een haat liefde verhouding met voeding gehad …maar de liefde ging het nu toch winnen. Ik ontdekte dat mooie kleurrijke verantwoorde maaltijden maken eigenlijk, al een bron van zingeving is die ook een aanspraak doet op mijn creativiteit. De zelfgemaakte maaltijden zijn eigenlijk zoveel smakelijker als de kant en klare producten uit de supermarkt. Iedere hap van mijn maaltijd geeft me een portie voldoening…geestelijk maar ook fysiek. Ik concludeerde dat zelfzorg in feite een daad van liefde is.
Wanneer ik weer slordig ga eten zie ik dat nu als een gebrek aan zelfliefde. Ik neem dan niet meer de moeite om in mijzelf te investeren. Zo’n investering verlangt wel dat ik ’s ochtends al moet besluiten wat ik op die dag ga eten en vervolgens te zorgen dat ik daarvoor de ingrediënten in huis haal. Ik moet daar echt prioriteit aan geven want aan het einde van de middag heb ik niet meer de energie om het allemaal nog te gaan bedenken en te verzamelen. Dan wordt het vaak iets makkelijks zoals een kant en klaar maaltijd, patat of pizza.
Vooral als er veel in mijn agenda staat heb ik de neiging om gezonde voeding tot een sluitpost te maken. Het gevolg is dan gebrek aan energie, gemis van voldoening en dan toch ook gewichtstoename wat zich vertaald als een vermindering van de kwaliteit van leven.
Ik merkte, na verloop van tijd dat mijn kleding wijder ging zitten. Uiteindelijk besloot ik om naar de winkel te gaan en verwachtte een maatje kleiner te kunnen kopen. Ik pakte maat 46 uit het rek (want dat was al lang mijn maat, waar ik me ook mee had verzoend) maar die was te groot…evenals maar 44, 42 en 40 . Ik gleed zonder problemen in maat 38. Ik dacht dat het aan de kleding lag. Maar de verkoopster zei: ‘Kijk eens naar je spiegelbeeld wat zie je?.’
Foto: ‘Zomersalade met omega 3’ uit het boek van Marjolein Dubbers ‘voeding & gezond gewicht’. ISBN: 9798043925716
Jaloezie of zusterschap?
22 augustus 2025
Sinds ik weer meer uit de coulissen kom en mede ook door de publicatie van mijn boek, word ik ook geconfronteerd met jaloezie van sommige vrouwen. Deze uit zich in kritiek, kritiek die niet gedragen wordt door een liefdevolle intentie maar bedoeld is om te kleineren. De vriendin die een kritische noot geeft om mij te stimuleren het beste uit mezelf te halen voelt anders. Ik weet dat ze mij waardeert en respecteert maar dat houd niet in dat ze altijd voor mij moet applaudisseren. Ik waardeer de moed, en ik zie het ook als een compliment dat ze de veiligheid voelt om eerlijk naar mij te zijn. Dat voelt beslist anders als de kritiek die vanuit venijn wordt gegeven. Ik ervaar de jaloezie ook in het doodzwijgen, weg kijken of alles wat ik doe of zeg te pareren. Ik word dan verleid om een wedstrijd te gaan spelen om wie het grootste gelijk heeft en het laatste woord. Dat kost bergen energie.
Deze dynamiek maakt me droef, omdat ik zo graag het zusterschap wil praktiseren. Juist in deze tijd is het zo belangrijk dat vrouwen niet hun energie laten weglekken naar een verbeten concurrentiestrijd maar juist hun krachten bundelen en daarbij bereid zijn om elkaar te liften. Vanuit deze bundeling van krachten zijn we, mijns inziens, instaat om de onderdrukking van de dominantie van het patriarchaat te beslechten.
Toch begrijp ik de jaloezie wel. Vorige week schreef ik een artikel met de titel jaloezie als gids. Kort samengevat stel ik in dit artikel dat als je de jaloezie bij jezelf (h)erkent dat deze je kan gidsen naar een verlangen dat je graag wil inlossen. Maar vaak dwars wordt gezeten door zelf belemmerende overtuigingen. Ontken je je jaloezie dan ontstaat de neiging om datgene waar je jaloers op bent in een ander te bestrijden om de pijn van je gefrustreerde verlangen te dempen.
Jaloezie, is een menselijke emotie en de literatuur stelt dat vrouwen procentueel niet meer jaloers zijn dan mannen. Wel werkt het anders uit.
Het zogenaamde glazen plafond illustreert dat vrouwen eerder geneigd zijn dan mannen om hun mogelijkheden te beperken door de angst dat ze niet capabel genoeg zijn. Als dan een andere vrouw haar mogelijkheden wel verruimd kan dat gevoelens van jaloezie geven. Er bestaat zoiets als de krabbenmand theorie, deze zegt dat als er een krab in een mand met meerdere krabben is en deze neigt de mand uit te klimmen dat de andere krabben de moeite doen om dit te beletten.
Toen een vrouwelijk familielid van mij, toen nog met jonge kinderen, voor arts wilde gaan leren, konkelde haar schoonmoeder en schoonzuster dat die kinderen dan later wel aan de drugs zouden gaan. Ook al had ze met haar man de opvang van de kinderen perfect geregeld. Daarentegen hadden de schoonmoeder en schoonzus haar ook kunnen ondersteunen. Ik vroeg me toen af hoe het zou zijn dat als de krabben met elkaar een trap zouden vormen zodat ze de krab met ambitie zouden helpen om uit de mand te klimmen , opdat ze haar wereld kan verruimen. Zo’n actie zou veel vreugdevoller kunnen zijn.
Ik denk aan de vriendin die mij hartelijk omarmt en zegt: ‘Ik ben zo trots op hetgeen je in de wereld zet. Dat maakt me heel blij omdat het mij ook inspireert!’ Ik wil haar graag inspireren opdat ook zij haar talenten tot ontplooiing brengt. Het is immers een misvatting dat wanneer ik ruimte in de wereld inneem er geen ruimte meer is voor haar om het zelfde te doen.
Gelukkig verkeer ik de laatste tijd ook in vrouwengroepen waar wel de support is om elkaar te bekrachtigen en te liften en dat is beslist een verademing. Ik hoef niet op mijn tellen te passen dat ik met mijn uitbundige enthousiasme de ander zou frustreren.
Ik vermoed dat de jaloezie tussen vrouwen niet op zichzelf staat maar ook een patriarchale strategie is. Verdeel door vrouwen tegen elkaar op te zetten zo verzwak je de soort en maak je de bodem rijp om te heersen. Wanneer vrouwen hun krachten werkelijk bundelen dan komt er een oerkracht vrij die de zeggingskracht van het patriarchaat kan verzwakken.
De angst voor de oerkracht van vrouwen is niet iets van vandaag maar al duizenden jaren oud. Kijk alleen al naar De Bijbel, ook daar worden vrouwen uitgespeeld en tegenover elkaar geplaats. In de Bijbelse traditie wordt het beeld geschapen van de kuise maagdelijke Maria tegenover de wellustige hoerige Maria Magdalena. Ons wordt wijsgemaakt dat Maria het goede voorbeeld zou geven en Maria Magdalena het slechte. Of in het verhaal van Lea en Rachel (genesis 29:17) die beiden streden om de liefde van de aardsvader Jakob. Uiteindelijk twee eenzame vrouwen die zich onvervuld wisten omdat Lea wel de kinderen van Jakob kon baren maar zijn liefde moest missen en Rachel de liefde kreeg maar het moederschap ontbeerde. Zo werden ze in de Bijbelse weergave elkanders concurrenten. Maar welk een ander voorbeeld was gesteld als hun zusterschap op een liefdevolle manier was belicht?
De cover van het befaamde boek ‘De ontembare vrouw’ waarin het gaat om het delven van de oerkracht van vrouwen, wordt gesierd door een illustratie van Pablo Picasso. Hier heeft het de titel ‘Twee vrouwen rennend langs het strand’. Het is daarentegen ironisch dat de biografie van Picasso vertelt dat hij er bijna een wellustig genoegen in schiep om zijn minnaressen tegen elkaar op te zetten. Verdeel en heers met de bedoeling de beiden vrouwen te verzwakken ten gunste van zijn eigen idee van viriliteit.
Ik zelf, voel als meer dan ooit, het belang van het zusterschap. En ik wil juist mijn talenten in dienst stellen van mijn zusters teneinde ze te inspireren, te bemoedigen en te bekrachtigen.
12 augustus 2025
Jaloezie als gids
In mijn praktijk merk ik dat jaloezie vaak een beladen emotie lijkt te zijn die ook omgeven is met schaamte.
Het kan zelfs ook zijn dat we de jaloezie zo hebben verdrongen dat de wrok die we koesteren naar anderen die iets manifesteren wat we graag zelf tot expressie willen brengen, niet als jaloezie zullen herkennen.
Toch zie ik jaloezie als een heilzame gids mits we de jaloezie herkennen en erkennen. Ze kan ons een onschatbare dienst bewijzen.
Jaloezie is een emotie die menselijk is. En zelfs onze hond Tara is jaloers. Als ik te veel aandacht aan een van de katten besteed, maar ook wanneer mijn lief en ik elkaar kussen dringt Tara zich dwingend tussen ons in. Op internet lees ik dat de jaloezie van honden zich manifesteert als ze bang zijn dat de band met hun baasje wordt bedreigd. Zo kan het ook met mensen zijn. We willen het gevoel hebben dat onze dierbaren nog van ons houden. Het verlangen naar liefde en bemind worden hoort bij onze fundamentele menselijkheid. Vooral wanneer we wat onzekerder zijn over ons zelf, zullen we ons makkelijker bedreigd voelen in deze liefde. We kunnen vanuit deze onzekerheid de realiteit vervormen en menen dan allerlei signalen te zien dat de ander ons niet meer de moeite waard vindt. Deze jaloezie nodigt ons dan uit om ons beschadigde zelfbeeld te herstellen.
Jaloezie verwijst ook vaak naar een verlangen die de ander tegenwoordig stelt. Het gaat dan om een verlangen die we niet tot expressie kunnen of durven brengen. Mijn moeder kon bijvoorbeeld met een zuinig mondje een beetje snibbig over de buren zeggen als ze weer op vakantie gingen: ‘Ik snap niet waar ze het van doen!’ Mijn moeder wilde er zelf ook graag op uit om avontuurlijke nieuwe horizonten ontdekken maar mijn vader sliep het liefste in zijn eigen bed. (Net als ik ). Dus ze voelde zich gefrustreerd in deze behoefte. Toen mijn vader nog maar nèt was overleden pakte ze de trein naar Zuid Frankrijk.
Maar er zijn ook situaties dat je je verlangen naar vakantie, door geldgebrek of andere omstandigheden, niet kan realiseren. Stel dat je alleenstaande moeder bent en moet rondkomen van een bijstandsuitkering dan pak je niet zomaar de trein naar Zuid Frankrijk. Een alternatief kan dan zijn om te onderzoeken voor welke waarden zo’n vakantie voor je staat. Misschien wil je uit de sleur breken, verlang je net als mijn moeder naar nieuwe horizonten, nieuwe perspectieven. Ik geef toe het is een uitdaging maar je kunt dan kijken hoe je iets van deze verlangens, binnen de gegeven omstandigheden, toch kunt realiseren. Wat kan je doen om met nieuwe ogen naar je dagelijks leven te kijken?
Ik ken het verhaal van een vrouw die in haar eigen stad steeds een ander park ging bezoeken en daar in haar dagboek over schreef. Zo kwam ze tot nieuwe inzichten die haar dagelijks leven meer verruiming gaven.
Ik ken zelf ook wel die vlaag van jaloezie als een vluchtige wind door mijn gedachten, als jaren geleden iemand een boek lanceerde. ‘Ja ja zei wel!’ Gelukkig had ik daar bewustzijn op en herkende ik mijn eigen verlangen. Ah dit wil ik dus ook! Maar ik wierp blokkades op , in de vorm van overtuigingen, waardoor mijn wens om een boek uit te brengen niet werd gerealiseerd. Zo’n overtuiging was bijvoorbeeld: ‘Wie ziet nu op mijn schrijfsels te wachten? Of ‘Er wordt al zoveel geschreven wat kan ik daar nog aan toevoegen?’ Allengs heb ik deze overtuigingen getransformeerd in het besef dat ieder verhaal er toe doet. En ja er zullen heel veel mensen zijn die mijn boek niet willen lezen omdat het hun interesse niet heeft. Maar er zijn evenzo mensen (mijn lezerspubliek zijn meestal vrouwen) die zich wel aangesproken of zelfs geraakt voelen door hetgeen ik schrijf.
Ook ben ik gaan beseffen dat ik op basis van mijn levenservaring een schat aan kennis en wijsheid heb verzameld die zeggingskracht heeft. Maar dit is een besef dat zich heeft ontwikkeld doordat ik meer eigen waarde heb ontwikkeld. Voordien was ik vaak geneigd om mijzelf te onderschatten.
Op mijn beurt ervaar ik nu mijn boek de wereld in is, weer enige jaloezie bij enkele kennissen. En vanuit mijn ervaring begrijp ik dat nu wel. Het schrijverschap heeft tegelijkertijd ook veel te maken met het verlangen om gehoord te worden. Ik sta nu even te stralen in het daglicht terwijl die kenissen dat ook graag zouden willen. Vaak komt dit ook voort uit de (onbewuste!) misvatting dat als ik nu een stralende plek inneem dat de ander meent dat er dan voor hen geen ruimte meer is.
Het wordt kwalijk als jaloezie niet wordt (h)erkent dan kan ze destructief worden en maken dat mensen er op uit zijn om elkaar te beschadigen. De literatuur en de film geven daar tal van illustraties van. De jaloezie veroordeeld ze dan tot de archetypische rol van slechterik. Ten diepste kun je zeggen dat de zogenaamde jaloerse slechterik lijdt aan een dramatisch gebrek aan eigenwaarde.
Ook kan het zijn dat je ergens het idee hebt dat het goede voor jou niet is weggelegd terwijl anderen rijk gezegend worden. Aan deze overtuiging liggen ook vaak nogal wat drama’s ten grondslag die al hun verworteling hebben in de jeugd. Maar ook de maatschappelijke positie speelt een rol. Als je voor een dubbeltje geboren bent kun je soms wel een kwartje worden maar voor velen lijkt dat niet weggelegd. Je voelt je tekort gedaan door het leven en in het extreme kan dit verworden tot woede dat zich uit in gewelddadigheid.
Jaloezie verlangt dus bewust-Zijn opdat je er de vruchten van kunt plukken. Helpend kan zijn om bijvoorbeeld met je gevoelens van jaloezie in gesprek te gaan als zijnde dat het een persoon is. Je kunt dan legio vragen stellen.
Jaloezie verlangt dus aandacht en (h)erkenning en dan kan ze een verlichtende gids zijn op je pad.
De waarden van vrouwencirkels
31 juli 2025
Als nakomertje had ik een wat oudere moeder. Ze was in 1918 geboren en beleefde haar jeugd tussen de twee oorlogen in. Ze trouwde in de tweede wereld oorlog en baarde snel achter elkaar haar twee oudste kinderen.
Als meisje van de wal was het niet makkelijk om in te trouwen in een schippers familie. Zij was nogal beschermd opgevoed en van schippersvrouwen werd verwacht dat je niet zeurde, niet te overgevoelig was maar aanpakte. Je droeg stevige rubber laarzen en niet zoals mijn moeder over een loopplank paradeerde op naaldhakken alsof het om de catwalk ging. Desalniettemin heeft ze toch haar Rijn pattent gehaald waardoor ze wettig de matroos van mijn vader kon zijn.
Door de oorlog kon ze haar familie twee jaar niet zien. Later vertelde ze mij dat ze behoorlijk heimwee had en vooral mensen mistte die haar begrepen. Het gevoel niet begrepen te worden heeft haar eigenlijk haar hele leven begeleid. Ooit vertelde ze mij dat mijn generatie het toch makkelijker had, omdat je als meisje als vrouw vriendinnen hebt waar je je persoonlijke issues mee kan bespreken. In haar generatie gold nog een moraal dat persoonlijke dingen bespreken zoiets was als de vuile was buiten hangen. Huwelijksproblemen waren omgeven met schaamte en voor je het wist ging je over de tong. Daarbij zat ze stevig ingeklemd in het naoorlogse keurslijf dat voor vrouwen, in die jaren 50 gold.
In de jaren 60 ging ze aan de wal en mijn moeder werd lid van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen en het Katholiek Dameskoor. Maar de omgang tussen de vrouwen was nog behoorlijk formeel, behalve dan als ze te veel sherry dronken op de vrijdagmiddag. Dan zag ik een moeder die tot huilens toe kon lachen en leek het of ze even uit haar neurotische harnas was gebroken.
Gelukkig verscheen Mona in 1974 met haar wekelijkse rubriek in de Story waar vrouwen hun persoonlijke issues aan kwijt konden. Voor mijn moeder ging een wereld open. Ze belde me wekelijks op, om de issues die in die week voorbij kwamen, met mij te bespreken. Het leek wel alsof het om de problemen van de buurvrouw ging. Tussen de regels ventileerde ze dan ook haar eigen issues die ze herkende in de verhalen van de briefschrijfsters.
Intussen betraden de Dolle Mina’s het openbare leven. Mijn moeder liet mij op een dag de voorkant van de krant zien van een groep vrouwen met een ontblote buik. ‘Baas in eigen buik’ stond er met lipstick op hun buik geschreven. Met het voor mij zo bekende puriteinse zuinige mondje als ze iets afkeurde zei ze: ‘stelletje rare wijven’. Maar toch intrigeerde haar de opkomst van de vrouwen praatgroepen en de vrouwencafés. Het feminisme ging haar te ver maar emancipatie vond ze toch wel een goede zaak. Toen was het ook dat ze verzuchte dat ze wel in mijn tijd geboren had willen worden omdat vrouwen zoveel meer mogelijkheden lijken te hebben dan zij heeft gehad.
De laatste tijd moet ik weer vaker aan mijn moeder denken, nu ik de laatste jaren weer een toename zie van vrouwencirkels die als de spreekwoordelijke paddenstoelen uit de grond komen. (Ja er bestaan cirkels van paddenstoelen en dat noemen ze heksenkringen). Ik zelf vind dit een heel verheugend verschijnsel. Ik denk dat vrouwencrikels een enorme bijdrage kunnen leveren aan het bekrachtigen van elkaar en aan te moedigen meer hun authenticiteit te leven.
Maar ook hebben deze cirkels een signaleringsfunctie om misstanden jegens vrouwen aan de oppervlakte te brengen. Vorige week verzuchtte een vriendin: ‘Het lijkt wel alsof de onderdrukking van de vrouw erger wordt.’ Ik zelf vermoed dat het juist dankzij de uitwisseling van vrouwen nu zichtbaarder wordt. De misstanden jegens vrouwen bleven vroeger meer verborgen achter de hermetisch gesloten deuren.
Stiekem fantaseer ik dat mijn moeder – ja zelfs postuum – deel is van zo’n cirkel. Als ze nog geleefd had was ze nu 107 jaar geweest. Hoe dan ook ik had haar bij leven en welzijn van harte gegund dat ze deel uit had kunnen maken van zo’n vrouwencirkel waarin ze haar ziel en zaligheid had kwijt gekund en meer begrepen zou worden in haar intuïtieve gevoeligheid.
Anam Cara - zielsvriend
23 juli 2025
Een dikke maand geleden ontdekte ik in de weggeefkast van de Jumbo het boek ‘Anam Cara – mystiek uit de Keltische traditie.’ Dit boek is geschreven door de Ierse dichter, priester en filosoof John O’ Donoheu.
Dit boek trok mijn aandacht omdat ik thans een opleiding volg voor druïde. Het druïdeschap is sterk geïnspireerd door de Keltische traditie. Ik had dit begrip ‘Anam Cara’ ook al ergens voorbij zien komen, maar wist tot dusver niet precies wat het inhield.
Wat is Anam Cara? Anam is het Gaelische woord voor ziel en Cara is het woord voor vriend. Met zo’n zielsvriend kun je je diepste zelf delen. Dat betekent dat je over en weer bereid bent om echt naar elkaar te luisteren met de intentie de ander echt te zien. Vaker blijkt dat een exclusiviteit omdat we geneigd zijn het verhaal van de ander te gebruiken om zelf te kunnen excelleren.
Ooit ontmoette ik een collega geestelijk verzorger, een priester (bijna 80 jaar) die vertelde dat hij alvorens aanbelde bij een cliënt hij zich even een moment voor de ontmoeting afstemde. Zo kon hij werkelijk aanwezig zijn bij de ander. Want werkelijke nabijheid helpt dat de ander zich kan openen. Hij betoonde zich op deze wijze niet alleen een professional maar bovenal een zielsvriend. Als zielsvriend maak je ruimte om iets wezenlijks te laten gebeuren: een ont-moeting van ziel toe ziel. Wat ik dus van hem leerde om in het contact werkelijk aanwezig te zijn waarbij ik mijn vooropgestelde aannames, meningen en verwachtingen buiten de deur parkeerde want dat schept ruis. Een zielsvriend heeft dus het vermogen om zo onbevangen mogelijk te luisteren.
Enerzijds leerde ik, door mijn vak, een bepaalde mentaliteit te ontwikkelen opdat ik een anam cara kan zijn voor anderen. Maar tegelijkertijd kan ik het effect niet afdwingen. Mensen kunnen ook op de loop gaan, vanuit pijn een verwonding als ik te (snel) dichtbij kom. Meer nog als anam cara – als zielsvriend – beoog ik geen effect maar ik ben eenvoudig aanwezig bij het verhaal van de ander en stemt af op wat de situatie nodig heeft. Soms kan ik nog een stap vooruit zetten maar soms moet ik ook even twee stappen achteruit doen om de ander zijn of haar ruimte te gunnen. Soms door die veilige ruimte komt iemand uiteindelijk toch nog naderbij maar soms ook niet en blijft de deur gesloten.
Toch kan ook onverwachts een zielvriend(in) mij toevallen. Ik sta op ik volg mijn planning maar er vindt juist die dag, op een onbewaakt moment een ziels ontmoeting plaats. Vaak is er dan al sprake van een herkenning op een heel diep niveau. Zelf vermoed ik dat in deze herkenning ook de nagalm van eerdere levens mee klinkt.
Ergens in mijn 33e levensjaar ging ik solliciteren als begeleider in een gezinsvervangend tehuis voor mensen met een verstandelijke beperking. Ik moest even wachten, en A, een stagiaire, (23) had de opdracht om de wachtende sollicitant bezig te houden. Hij bracht me koffie gaf me een sigaret (terwijl ik niet rook) en we raakte aan de klets. Deze A kwam sluipender wijs, in de jaren die volgde, als een aram cara mijn leven binnen. Als we elkaar spreken dan maken we een reis langs de hoogte en diepten van het leven en spitte we ook nog in een kwartiertje de diepere zin van het maatschappelijke leven om.
Vanmorgen dacht ik aan A, in verband met het schrijven van dit artikel. Ik concludeerde dat ik nu al een aantal jaar niets van hem had gehoord. Ik vroeg me af of de liefde nu toch echt over zou zijn?’
Terwijl ik de eerste regels van dit artikel typte ging de telefoon. Jawel het was A. En weer kwamen we tijd te kort en grepen de thema’s die ons nu bezig houden weer organisch in elkaar. Onverminderd als 37 jaar geleden. A is bijna 60 en ik bijna 70.
Een zielsvriend, zoals met A lijkt een exclusiviteit maar het is ook de opdracht steeds opnieuw, ook zelf een zielsvriend(in) voor anderen te zijn. Op de drempel naar de ouderdom besef ik steeds meer dat het hier in essentie om gaat.
13 maart 2023
Hemelfietsen als vlucht
13 maart 2023
Hemelfietsen als vlucht
Ergens rond het millennium verhuisde ik naar het Sidhadorp in Lelystad. Dit dorp binnen een stad, zal ik maar zeggen, is een gemeenschap voor wonen en werken van beoefenaars van de transcendente meditatie. De grondlegger van de TM is de Indiase Maharishi Mahesh Yogi .( De Beatles hebben zich in de jaren 60 een tijdje verbonden aan deze goeroe).
Deze vorm van meditatie stelt dat door regelmatige beoefening de angst verminderd ten gunste van geluk.
Opmerkelijk was echter, dat ik levend in deze gemeenschap met name veel mannen trof die stijf stonden van de neuroses en al jaren een verschanst leven leidde in de spirituele bubbel die werd afgebakend door stringente regels.
Ook in andere spirituele richtingen, waarbij het aardse bestaan toch als een illusionaire tranendal word beschouwd, die we zo snel mogelijk moeten ontvlieden, beluisterde ik juist in de dogmatische tendens de drijfkracht van de angst.
Ooit had ik een vriend, die met opgeheven vinger het non dualisme predikte. Het bleek oude wijn in nieuwe zakken. Kort daarvoor was hij nog ouderling van een zwaar bevindelijke gereformeerde kerk. Hij dacht dat hij zichzelf eindelijk had bevrijd, maar toen hij ernstig ziek werd mocht bijna niemand weten dat hij, als fanatiek niet roker, stervende was aan longkanker.
Ook in de christelijke dogmatiek werd, het aardse bestaan gezien als een oord van doem. Ons bestaan zou het gevolg zijn van een vergissing: doordat de verderfelijke Eva haar lust in de appel niet kon beheersen werden wij als mensheid veroordeeld tot de zondeval. Domme pech?
En ja, houd me ten goede, zowel de leringen van de TM, Cursus in Wonderen, andere non -duale richtingen, vind ik de teksten die ik lees prachtig en ontlokt mezelf de verzuchting; “Zo is het!” Ja alles is Liefde en we zijn allemaal geborgen in het licht en deel van een onverbrekelijke eenheid. (Gaap!) Geen speld tussen te krijgen.
De praktijk laat echter zien dat een te snelle (ego) identificatie met deze leringen vaak gegeven wordt door angst. Instant verlichting is voor de meeste mensen niet weggelegd. Meer nog, als je verlichting ambieert is de snelste weg, om met open armen, een tocht te maken dwars door ons aardse bestaan met haar ups en downs.
Ook mij is deze vlucht niet vreemd, hoe vaak heb ik niet met opgetrokken benen me veilig genesteld in een hoekje van de bank, verschanst tegen het tumult van de wereld, door me te verliezen in deze diepzinnige ijle teksten. Maar het was een schraler troost want uiteindelijk wachtte gewoon weer de afwas, mijn rekeningen en werd ik geconfronteerd met “die eikel” die me in het verkeer sneed en dat boze telefoontje van een familie lid. Alles is liefde…ook deze tastbare ervaringen.
Mijn visie is dat onze incarnatie in dit zogenaamde ‘tranendal’ ons misschien een moeizame weg bereid, maar uiteindelijk een krachtige ervaring biedt tot werkelijke verlossing.
Ik heb in ieder geval me met de nodige weerstand, met toch noodzakelijk moeten verhouden met het leven in dit ondermaanse. Dat viel en valt niet mee. Het verlangt immers moed om dwars door het mijnenveld van mijn angsten met overgave te blijven vertrouwen. Maar ik kan je zeggen dat het loont!
En ja nu in de fase van pre bejaarde, en ik eens omkijk en de weg zie die ik heb afgelegd zie ik eindelijk schoonheid…ik ontwaar de zin en de verlichtende betekenis van mijn incarnatie op deze aarde. Ik ben waar ik moet zijn en dat is een realisatie die rust geeft.
Soms is het alsof de natuur tegen me lacht, de glimlach van een boom of een bloem.. Meer nog, deze aardse tocht hebben mij de vaardigheden geleerd om zo af en toe een hemel op aarde te scheppen. Misschien zijn hemel en aarde wel een! Of ben ik nu een non -dualist?
28 januari 2023
Voor alles een juiste tijd.
28 januari 2023
Voor alles een juiste tijd.
Ik heb me voor 2023 voorgenomen om zowel privé als ook in cursussen meer aandacht te besteden aan het ritme van de tijd. Dat is niet nieuw voor me.
In 2004 zag mijn boek Dochters van de maan – de menstruatie in mythen en de moderne maatschappij het daglicht. Ik ontdekte, aan de hand van zo’n honderd interviews dat de hele cyclus van een vrouw tijdens haar vruchtbare periode, een ritme heeft die analoog is met de vier seizoenen zoals we die kennen op ons noordelijk halfrond. Dit ritme laat zich niet alleen fysiek kennen maar ook psychisch. Als voorbeeld noem ik de ovulerende periode die overeen komt met de zomer. De zomer is bij uitstek een periode om naar buiten te treden en met mensen te zijn. Het is het ultieme moment dat onze projecten de grootste kans van slagen hebben. Moet je een examen doen plan die tijdens je ovulatie! Je grote hersenen functioneren dan optimaal.
Dat is vlak voor de menstruatie anders, dan hebben we er behoefte aan om ons, net als in de herfst, al wat meer terug te trekken. Het is tijd voor bezinning. Onze rechter hersenhelft wordt dan dominant en dat betekent dat we vanuit een droomstaat functioneren. De logica laat het dan meer afweten. Examen doen is dan niet zo’n goed idee.
Aandacht voor het ritme kwam ik ook tegen tijdens mijn studie ayurveda. Voeding en leefstijl werden sterk gerelateerd aan het ritme van de seizoenen, die we ook weerspiegeld zien in de indeling van de dag. De zwaarste maaltijd werd bevolen rond het middaguur. De zon bereikt dan het hoogste punt aan de hemel en omdat wij ook natuur zijn betekent dat de kracht van ons verbrandingsvuur op dat tijdstip van de dag het sterkste is. We kunnen dan het makkelijkste onze voeding verteren. Een diner pas aan het einde van de dag, zoals we gewoon zijn geworden, is minder heilzaam omdat tegen de avond ons verbrandingsvuur zwakker wordt, de maaltijd ligt ons dan zwaar op de maag met alle klachten die daarvan het gevolg kunnen zijn.
Toch was in velerlei opzichten het natuurlijke ritme in mijn denken en doen naar de achtergrond geraakt. Ik ben iemand, die vaak op de hielen wordt gezeten door al mijn inspiraties. Dat betekent dat ik door die grote gedrevenheid geneigd ben om door te hollen. Halt houden vind ik op een bepaalde manier eng en vervuld me enigszins met een gevoel van schuld en wantrouwen. De ledigheid die des duivels oorkussen zou zijn is mij met de paplepel ingegoten. Toch zou ik intussen beter moeten weten omdat de praktijk me heeft geleerd dat juist op tijd halt houden om me over te geven aan lege lummel tijd uiteindelijk een hele goede investering is. Na deze pauze functioneer ik juist weer beter.
Het afgelopen jaar voelde ik allengs weer de behoefte om mij te bekwamen in de afstemming op het ritme van de natuur.
Een belangrijke inspiratie daartoe vind ik bij de heksen, die nadrukkelijke acht slaan op de betekenis van de standen van de maan en de wisseling van de seizoenen. De energie van midwinter is duidelijk anders als die van de lente of de zomer. Je hoeft er geen heks voor te zijn om te ervaren dat de seizoenen invloed hebben op ons gemoed en op onze activiteiten.
Vaak zijn we er echter minder bewust van hoezeer ook de maanstanden van invloed zijn op ons denken doen en ervaren.
Nu ik al weer een tijdje acht sla op de betekenis van de seizoenen en de standen van de maan ontdek ik dat ik in mijn behoeften aardig synchroon loop met deze ritmes. In de periode rond midwinter bijvoorbeeld vond ik het heerlijk om me terug te trekken onder kerstboom het was een tijd van bezinning waarin ik behoefte had om een pas op de plaats te maken als opbouw naar het nieuwe jaar. Intussen ben ik een maand verder en voel ik dat de energie aan het veranderen is, het blijft al iets langer licht en de energie tot inspiratie bouwt zich al weer op als voorbode van de lente in mij.
Terwijl ik dit schrijf is het een periode van wassende maan, de creativiteit neemt toe om tijdens volle maan te exploderen.
Ook Nouty en Kiki geven het voorbeeld. Jan mopperde dat het luie binnen katten beginnen te worden. Maar ik zei:" Nogal wiedes het regent en het is koud. Ik ben dan ook liever binnen in mijn hol.”
Vandaag schijnt een prille voorjaarszon en ik zie ‘’de meiden’ lekker buiten in onze tuin kuieren en ik maak plannen voor wandeltochten.
Het is gerust stellend om bewust te leven met deze ritmes. Ik hoef niet te twijfelen aan mijzelf of me schuldig te voelen als er momenten zijn dat ik minder productief ben en zelfs de behoefte heb om op de bank te ploffen en me onder te dompelen in een Netflix serie. Nu ik oplet zie ik dat mijn behoefte dan overeenkomt met het ritme van de natuur want het is bijvoorbeeld donkere maan. Evenzo kan ik bruisend van energie opspringen waarbij ik haast struikel over mijn benen van enthousiasme omdat ik niet weet welke inspiratie ik het eerst moet volgen. Aha, de volle maan kondigt zich weer aan en dat betekent dat ik structuur wel even kan vergeten.
Met deze ervaringen ontdek ik ook hoe troostrijk het blijkt te zijn dat ik niet afgesloten in mijn eigen huid en moeizame eenzame keuzen moet maken. Maar ik ben onmiskenbaar deel van het geheel waarbij de natuur mij gidsend de weg wijst en vertelt dat er voor alles een juiste tijd is.
18 januari 2023
18 januari 2023
Vreugde
Vreugde
De laatste jaren kies ik voor het jaar dat voor me licht een thema…een woord. Dat is voor 2023 “vreugde”.
Ik geloof dat het ultieme doel van de meeste mensen is om vreugde te ervaren. Mijn idee is dat naarmate je meer vreugde ervaart dat je ook een blijer mens bent. Vreugde voed jouw welzijn…en impliciet ook de wereld om je heen. Vreugde werkt immers aanstekelijk en inspirerend. Juist nu er veel aan de hand is in de wereld hebben we als een elixer, tegen het doemdenken, de vreugde nodig.
Nu wil dat niet zeggen dat je ieder dag als een blij ei, door het leven moet dartelen. We hebben van die dagen dat het leven tegen lijkt te zitten. We hebben slecht geslapen. Je baas of je partner heeft een rot bui. Iemand zegt iets wat toch in je haakt en vervolgens lig je een nacht tobbend wakker. Ook de stand van de planeten - zo heb ik laats begrepen- kan van invloed zijn op je gemoed. En dan nog niet te spreken van die vermaledijde hormonen die je maandelijks aardig kunnen terroriseren, heb ik in het verleden ervaren.
Ik zie ook nog wel eens dat als de vreugde afneemt mensen op een bijna dwangmatige manier confetti gaan strooien, de geforceerde tandpasta smile op hun gezicht toveren, opdat de wereld niet mag zien of horen dat het even niet zo lekker gaat. “Met mij is niets aan de hand!” Op lijden zit vaak schaamte.
Laats had ik met wat mensen een gesprek over de vraag of vreugde je toevalt…als een soort genade of dat je toch de vreugde in je leven kunt regisseren zonder haar te forceren?
Als ik uit ervaring spreek weet ik dat je wel degelijk zelf vreugde kan scheppen. Ik zal een eigen voorbeeld geven. Van de week had ik slecht geslapen omdat ik tobbend wakker lag over een issue dat mij kwelde. Vaak lijkt het s’nachts veel dramatischer. En ja, als de morgenstond weer aanbreekt wordt zo'n issue vaak weer lichter.
Maar ik was zo brak na slechts drie uur slaap dat ik weinig veerkracht had…en juist die dag wilde ik zoveel.
Mijn issue had veel van doen met iets uit mijn jeugd. In de Jungiaanse psychologie spreken we dan over het gekwetste kind. Een gebeurtenis in het heden kan een oude pijn trickeren.
Vaak zijn we geneigd, als we de pijn ervaren, omdat gekwetste kind ongeduldig van schoot te duwen met de geïrriteerde opmerking: “Je moet niet zo zeuren!”
Zoals ook met een fysiek kind gaat het zich door de afwijzing onmachtig voelen en gaat dan of nog harder huilen of kan het zelfs gaan slaan en schoppen. Vaak wordt zo’n kind dan op de gang gezet of naar zijn kamer gestuurd. Het is niet anders als met ons innerlijk kind. Wanneer ik haar negeer of de mond snoer ontluikt boosheid, ontevredenheid. Door mijn innerlijk kind daarentegen aandacht te geven en werkelijk te luisteren naar wat het dwars zit voelt het zich al een beetje meer gesteund. Bij fysieke kinderen merken we dat de boosheid dan wat afneemt en er ontstaat ruimte…ruimte voor plezier. Door de tranen heen kan er dan weer een lach doorbreken. Zo verging het mij ook.
Dat luisteren kan je bijvoorbeeld doen door in je dagboek een dialoog aan te gaan met je innerlijk kind. Ik vroeg aan mijn innerlijk kind wat het zou verlangen voor die dag? “Spinnen!” zei het kind. “Even geen verstandige grote mensen dingen doen.”
“Oké!” zei ik. Ik toog naar zolder en wist daar nog een doos met een vacht die gewassen moest worden. Ik werd al een beetje blijer toen ik zag hoe de net mand met mooie witte wol na een paar uur in in het trapgat bungelde. Ik kaarde (techniek om de vezels een kant op te krijgen) wol en ging spinnen terwijl ik een mooi ontspannings muziekje opzette. Het getob van de afgelopen nacht leek opgelost en kon ik weer de gebeurtenis in de juiste proporties zien.
Ik ben me sinds kort aan het bekwamen in *runen stenen, bij wijze van divinatie methode. Ik was benieuwd wat de runen mij die middag te melden hadden. Intuïtief koos ik, graaiend met mijn handen in het zakje, een steen. De steen in mijn hand liet een teken zien gelijkend op een P. Wunjo is de naam van dit teken en verwijst naar vreugde…
*De Runen tekens werden naast hun functionaliteit als schrift tekens ook gebruikt als orakel voor het waarzeggen. Iets dat we nu nog steeds graag doen. Elk teken draagt een magische betekenis waardoor de stenen naast waarzeggen zelfs voor heling en magische ceremonies gebruikt kunnen worden. Er zijn 24 tekens.